Gisteren 65 jaar geleden, op 10 maart 1956, verscheen in het Elseviers Weekblad de allereerste Nederlandse Top 10 van bestverkochte platen. Daarmee volgde Elsevier de trend die al eerder in Amerika (Billboard) en Engeland (New Musical Express) was ingezet. Het zou de voorloper zijn voor de Nederlandse Top 40.
(tekst: Wim Meijer)
Gezapig lijstje
Als we erop terugkijken is het een gezapig lijstje, die eerste Nederlandse Top 10 van 10 maart 1956. De ranglijst werd aangevoerd door de jodelende countryzanger Slim Whitman met Rose Marie, die behalve de toppositie ook de 7e plaats van die eerste hitlijst opeiste met het nummer Indian Love Call. Dit nummer beleefde halverwege de jaren negentig nog een revival dankzij de film ‘Mars Attacks!’, waarin Slim Whitmans’ gejodel het ultieme wapen bleek te zijn tegen de oorlogszuchtige marsmannetjes. Deze vonden de jodelmuziek zo verschrikkelijk dat hun hoofden spontaan explodeerden.
De totale Elsevier Nationale Top 10 zag er als volgt uit:
- Rose Marie — Slim Whitman
- Nieuwe Feestpotpourri — Johnny Jordaan
- Malagueña — Trio Los Paraguayos
- Rock Around The Clock — Bill Haley
- Hernando’s Hideaway — Archie Bleyer
- Accordeon Potpourri — Drie Jacksons
- Indian Love Call — Slim Whitman
- ’t Huiske — Frits Rademacher
- Lola — Orkest Bob London
- Sixteen Tons — Tennessee Ernie
Zoals gezegd: een gezapig lijstje met namen die nog steeds bekend in de oren klinken, hoewel de naam Frits Rademacher me niet meteen bekend voorkwam, totdat ik ’t Huiske hoorde en daarin een van de favoriete hits van mijn moeder herkende, hierbij aantekenend dat het lieve mens dateert van 1909.
Disco draaiboek
De hitlijst van het Weekblad Elsevier was een initiatief van Jan de Kruiff en Frits Versteeg, redacteuren van de rubriek “Disco-draaiboek”. In februari 1956 waren ze al begonnen met het publiceren van hitlijsten uit Londen, Parijs en New York. Omdat de verkoopgegevens uit Amsterdam ontbraken, verzamelden zij vanaf maart van dat jaar zelf de verkoopcijfers van de Amsterdamse platenzaken en baseerden daarop hun Nederlandse hitlijst. Tot mei 1958 gingen zij door met het bijhouden en publiceren hiervan.
Accordeontrio The Three Jacksons met een van hun accordeon potpourri’s op plaats 6 van de allereerste Top-10
Tijd voor Teenagers
Het duurde tot 30 november 1963 voordat er een nieuwe bekende muzikale hitlijst ontstond. Dit keer werd de lijst samengesteld door het VARA-radioprogramma ‘Tijd voor Teenagers’, een programma gepresenteerd door Herman Stok, waarbij platenzaken in het hele land werden gebeld om hun bestverkochte singles op te geven. De eerste lijstaanvoerder van deze top 10 was Trini Lopez die met ‘If I had a hammer’ op de A-kant en ‘America’ op de B-kant voor het bijzondere fenomeen zorgde van een ‘dubbele hit op één single’.
Presentator Herman Stok zou na ‘Tijd voor Teenagers’ ook de presentatie op zich nemen van het legendarisch geworden programma ‘Top of Flop’.
Veronica Top 40
De laatste hitlijst van Tijd voor Teenagers werd uitgezonden op 29 januari 1966. Een jaar daarvoor, op 2 januari 1965, was Radio Veronica begonnen met een wekelijkse uitzending van de Veronica Top 40. En al snel werd duidelijk dat deze lijst als toonaangevend werd ervaren door vooral de jonge Nederlandse radioluisteraars.
De Veronica Top-40 was een ‘kindje’ van deejay Joost den Draaijer (alias Willem van Kooten) die het programma ook zelf op de zaterdagmiddag van 2 tot 4 uur presenteerde.
Veronica liet de Nederlandse Hitparade ook in gedrukte vorm verschijnen en distribueren via de platenzaken. En in 1967 kwam Veronica ook met de Tipparade, een lijst met potentiële Top 40 hits, waarbij de nummer 1 werd uitgeroepen tot Alarmschijf van de week. Samen met de Veronica Top 40 vormde de Tipparade “De nationale zaterdagmiddaggebeurtenis”
Terug in de muziekgeschiedenis
Inmiddels zijn we 56 jaar verder na die eerste Veronica Top 40 en zelfs 65 jaar na die eerste Elsevier hitlijst. Leuk om af te sluiten met de allereerste nummer 1 van de Veronica top 40 van 2 januari 1967: The Beatles met I Feel Fine én de huidige nummer 1: Nathan Evans met het supervrolijke Wellerman, een oud Zeemansliedje in een nieuw jasje, wat maar eens en temeer aangeeft hoe tijdloos de Nederlandse Top-40 is (onderstaande twee filmpjes na aanklikken even doorklikken naar YouTube)
Na
