De Askoy II: iconisch zeiljacht van Jacques Brel naar ‘Le Port d'Amsterdam’ tijdens SAIL 2025

Terwijl tienduizenden mensen langs het Noordzeekanaal hun ogen uitkeken naar de indrukwekkende tallships die tijdens de Sail-in vanaf de sluizen bij IJmuiden naar de hoofdstad voeren, was daar een wat minder opvallend maar zeker niet minder indrukwekkend schip: de Askoy II. Het is het schip waarmee, ruim 50 jaar geleden, de Belgische chansonnier Jacques Brel de zee optrok, samen met zijn vriendin Maddly Bamy, voor een wereldreis die uiteindelijk zou eindigen op het eiland Hiva‑Oa, waar de zanger tot bijna aan zijn dood in 1976 zou blijven wonen.

(tekst: Wim Meijer / foto en video: Gabe van der Zwaag)

Deze week was de tocht van de Askoy II niet zo lang. Het jacht voer vanuit Oostende. Daar ligt het schip sinds 2024, na de realisatie van een 16 jaar durende renovatie, aangemeerd als drijvend erfgoedproject.

De Askoy II werd in 1960 gebouwd bij de Vandevoorde-scheepswerf in Antwerpen. Het was destijds het grootste stalen zeiljacht van België, met een lengte van zo’n 19–20 meter, ongeveer 5 meter breed en een gewicht van ca. 40 ton. De eerste eigenaar van het jacht was de Belgische architect en oud‑Amerikaanse genieofficier Hugo Van Kuyck, maar de eigenaar wiens naam voor altijd verbonden zou zijn aan de Askoy II is Jacques Brel. Hij kocht het jacht in 1974, nadat hij het diploma van zeezeiler aan de Oostendse Zeevaartschool had behaald, met als doel om met zijn vriendin Maddly Bamy de wereld rond te varen. Het werd een wereldreis die echter niet zou worden voltooid. 

Onderweg kreeg Jacques Brel gezondheidsproblemen en werd longkanker vastgesteld. Nadat bij hem een long was verwijderd zette hij de reis toch nog voort via de Azoren, West-Indië, door het Panamakanaal naar het eiland Hiva‑Oa, een van de Marquesas-eilanden. Daar besloot hij te blijven wonen, waarmee zijn wereldreis eindigde. Datzelfde jaar verkocht hij de Askoy II. Jacques Brel woonde tot begin 1978 op Hiva‑Oa. Hij overleed op 9 oktober van dat jaar in het Avicennaziekenhuis in Bobigny nabij Parijs maar werd weer begraven op Hiva‑Oa.

Askoy II jarenlang uit beeld totdat… het weer opduikt

Nadat Brel Askoy II had verkocht wisselde het meerdere keren van eigenaar. Uiteindelijk  strandde het in 1994 op een strand in Nieuw-Zeeland (Ripiro Beach bij Baylys Beach) Daar bleef het 14 jaar liggen, half gezonken in het zand van een riviermonding.  Het waren de gebroeders Piet en Staf Wittevrongel die er in 2008  in slaagden om het jacht te bergen en naar België over te brengen.

Wat volgde was een restauratie die uiteindelijk 16 jaar zou duren. Op 4 mei 2024 werd de Askoy II officieel herdoopt in Zeebrugge in aanwezigheid van Maddly Bamy. Dit gebeurde niet met de traditionele champagne maar puur op z’n Jacques Brel’s… met een fles whiskey, zijn favoriete drank.

SAIL Amsterdam een soort van ‘thuis komen’ voor Brel’s jacht

Sinds de herdoop van de Askoy II ligt het schip aangemeerd in de jachthaven van Zeebrugge als een drijvend erfgoedproject, tot het begin van deze week, want toen werd koers gezet naar ‘Le Port d’Amsterdam’. Met deelname aan SAIL 2025, en in de wetenschap dat het chanson ‘Dans Le Port d'Amsterdam’ een van de grootste hits van Jacques Brel was, lijkt de cirkel van de Askoy rond. Tienduizenden toeschouwers konden gisteren vanaf de kades zien hoe het jacht over het Noordzeekanaal naar Amsterdam voer. Misschien niet echt opvallend tussen de enorme tallships, maar qua verhaal zeker niet minder indrukwekkend.