Moulin Rouge ‘rode loper’ naar de hel, of… toch de hemel?

Het is vandaag 135 jaar geleden dat de Moulin Rouge in Parijs zijn deuren opende. Terwijl 28 miljoen bezoekers van de Wereldtentoonstelling van 1889 zich overdag vergaapten aan de Eiffeltoren bleek er in de avonduren in Parijs nog meer ‘aardse cultuur’ te beleven.

(tekst: Wim Meijer)

Parijs méér dan alleen de Eiffeltoren

Als we praten over 1889 kunnen we stellen dat het een gedenkwaardig jaar was voor Parijs. In dat jaar was Parijs gastheer voor de Wereldtentoonstelling en vierde daarmee de honderdste verjaardag van de Franse Revolutie. En die wereldtentoonstelling is niet slecht geweest voor Parijs. Want los van het feit dat Parijs altijd al een flinke aantrekkingskracht heeft gehad op toeristen, heeft het 317 meter hoge kleinood van ingenieur Gustave Eiffel daar nog aardig aan bijgedragen. De Eiffeltoren, die als toegangspoort diende voor het tentoonstellingsterrein is uitgegroeid tot het meest bezochte monument ter wereld, met maar liefst 6 miljoen bezoekers per jaar.

Kaart van de Wereldtentoonstelling van 1889 (foto: Wikipedia)

Maar die bezoekers wilden natuurlijk meer dan alleen maar een toren beklimmen. Want boven mag het dan mooi zijn, maar dat is wel omdat je zover naar beneden kunt kijken. En dat is toch waar het leven zich afspeelt.

Moulin Rouge

“Al die toeristen weer naar beneden lokken”! Dat is misschien wel het idee geweest van Joseph Oller en Charles Zidler, twee Franse ondernemers die op hun manier een graantje wilden meepikken van de grote toeristenstroom ten gevolge van de wereldtentoonstelling. En ‘hun manier’ was: voorzien in de behoefte aan een uitbundig Parijs nachtleven. Deze ‘voorziening’ kreeg de naam “Moulin Rouge’ en op 6 oktober 1889 opende deze ‘malle molen’ zijn deuren aan de Boulevard de Clichy, in de rosse buurt van quartier Pigalle.

De Moulin Rouge aan het eind van de 19e eeuw (foto: Picryl / Nationaal Archief)

Beentjes de lucht in!

Nog vóór de opening hadden Oller en Zidler hun Moulin Rouge al de bijnaam gegeven ‘Le Premier Palais des Femmes’. Volgens hen zou het weldra een tempel van muziek en dans zou worden. Alleen, wie dacht aan een muziektempel zoals Het Olympia - die net een jaar eerder door Joseph Oller was gerealiseerd - had het bij het verkeerde eind. De Moulin Rouge kreeg al snel de naam de plaats te zijn waar redelijk losjes met de zeden werd omgesprongen. En als we het dan toch over ‘springen’ hebben: Er werd ook heel wat afgesprongen. Daar leende de ‘Can-Can’ zich namelijk bij uitstek voor. Alle dames op een rijtje, benen in de lucht en ‘gaan met die banaan’! In hoeverre hier sprake was van cultuur kun je je afvragen, maar ‘kunstig’ was het wel, zo hoog als de dames de benen omhoog konden krijgen.

Wereldfaam dankzij de ‘Can-Can’

Het is overigens niet zo (wat wel veel wordt gedacht) dat de Can-Can het levenslicht zag in de Moulin Rouge. Bij de ‘werkende klasse’ in Parijs was de Can-Can namelijk al sinds 1830 ‘ingeburgerd’. Alleen was het in die tijd niet veel meer dan een wat schunnige dans die door ‘lichte dames’ werd uitgevoerd om hun potentiële mannelijke clientèle te behagen. De Moulin Rouge bracht daar verandering in. Daar werd de Can-Can het handelsmerk van de erotisch getinte revue die wereldfaam zou verwerven.

Erotiek op ‘hoog’ niveau

Hiervoor spaarden Joseph Oller en Charles Zidler kosten noch moeite. Waren de shows op het podium al indrukwekkend, ook buiten het podium, tot in de tuin toe, zetten de shows zich voort tegen een indrukwekkend decor. Hierin stond zelfs een metershoge kunstolifant die was overgenomen van de wereldtentoonstelling. Het niet-bevestigde verhaal doet de ronde dat deze reuzenolifant een geliefde locatie vormde voor de danseressen van de Moulin Rouge die na de shows op deze goeiige Jumbo klommen om daar aan meer diepgaande wensen van mannelijke bezoekers tegemoet te komen. Dan moest je als man natuurlijk geen hoogtevrees hebben.

Petomaan

Hoewel in de Moulin Rouge erotiek de ‘core business’ is, zijn er in de loop der jaren toch heel wat andere bijzondere acts opgevoerd. Een van de meest bizarre is misschien we die van De Petomaan van Parijs: Joseph Pujo. Deze bakker uit Marseille was er bij toeval achter gekomen dat hij het vermogen had om anaal lucht op te zuigen en deze vervolgens weer ‘reukloos, en met zelf te bepalen geluid’ terug de wereld in te sturen. Hij ontwikkelde deze ‘vaardigheid’ tot een complete act, waarbij hij dierengeluiden imiteerde, kanongebulder op zijn publiek losliet en zelfs “Au Claire de la Lune” als een frisse wind door het erotische spektakel blies.

De Petomaan, zoals hij zichzelf noemde (péter = winden laten) verwierf hiermee zo’n grote bekendheid dat hij zelfs Koning Leopold II van België en de beroemde psycholoog Sigmund Freud tot zijn publiek mocht rekenen.

Edit Piaf

In de 135 jaar dat de Moulin Rouge bestaat zijn er heel wat beroemde acts te bewonderen geweest. Zang (van chanson tot opera), dans, cabaret, revue, variété en pure circusacts. Grote artiesten stonden er op het podium zoals Ella Fitzgerald, Liza Minnelli, La Toya Jackson, Elton John, Josephine Baker, Frank Sinatra, Yvette Guilbert, Jane Avril, Mistinguett en Édith Piaf.

Toulouse Lautrec

Ook was de Moulin Rouge de grote inspiratiebron voor Henri de Toulouse-Lautrec, die veel affiches van de Moulin Rouge tekende en schilderde. Zijn eerste affiche was Moulin Rouge: La Goulue. In december 1891 hingen de straten van Parijs vol met maar liefst 3.000 exemplaren van deze reclame voor Le Moulin Rouge. Het affiche maakte Henri de Toulouse-Lautrec in één klap beroemd. Al gauw werd hij gezien als een van de grootste prentkunstenaars aller tijden.

Affiche Moulin Rouge: La Goulue (foto: Wikipedia)

Féerie

Hoe verschillend alle acts in de Moulin Rouge ook waren, één ding liep al die tijd als een rode draad door het bestaan van hert wereldberoemde cabaret, en dat was erotiek. En dat geldt tot vandaag de dag. Want als je nu in Parijs komt, lacht opnieuw de rode molen op Place de Clichy je toe, in de hoop dat je binnenkomt. Bovenal natuurlijk voor de erotisch getinte show Féerie (goed voor 9 miljoen euro productiekosten)

Maar buiten de erotiek kun je er ook genieten van een mooi diner, samengesteld door de Franse kok Arnaud Demerville. Dat je bij dit alles ook een flesje champagne niet onaangeroerd kunt laten is je vergeven, want in de Moulin Rouge grijpt iederéén naar bubbeltjes. En dat geeft ook niets, want aan het eind van de avond werkt de rekening meer dan ontnuchterend.