Haarlem - Dinsdagavond 16 september 2025 vierden de Nationale Hannie Schaftstichting en de CultuurKoepel de verjaardag van Hannie Schaft in de Koepel in Haarlem. Bovendien werd een indrukwekkend kunstwerk gemaakt door Victoria Lomasko officieel onthuld.
Tekst, foto's en film Charles Duijff
Na opening van In het programma bespiegelde Hans Bakker (foto hieronder), voorzitter van de Nationale Hannie Schaftstichting, vraagstukken van democratie en internationaal recht.
Journalist Eva Hartog, voormalig hoofdredacteur van The Moscow Times, correspondent voor De Groene Amsterdammer en nu werkzaam voor POLITICO, leidde het gesprek over (pers)vrijheid met hoofdredacteur van the Moscow Times Alexander Gubsky en met Victoria Lomasko, de Russische grafisch journalist, die sinds 2021 in ballingschap woont in Berlijn. Voor beiden is werken in de journalistiek in Rusland door het terreur-regime van Poetin onmogelijk geworden. Alexander werkt nu vanuit Amsterdam voor The Moscow Times. Voorheen werkte Alexander samen met de 31 juli 2025 overleden journalist Derk Sauer, die ook Rusland uit veiligheidsoverwegingen moest verlaten. Daarover vertelde Derk Sauer regelmatig tijdens o.a. talkshows op de Nederlandse televisie.
Hieronder Victoria Lomasko en Alexander Gubsky.
'Engelen' vormden een groot koor en vulden de geboortedag van Hannie Schaft met prachtige samenzang. Daarnaast zorgden ook twee muzikanten van de Wereldmuziekschool, Roelf ter Veld & Heijn Pijnenburg voor prachtige muzikale omlijsting.
Victoria Lomasko en Hannie Schaft
Victoria Lomasko is op uitnodiging van de stichting CultuurKoepel naar Nederland gekomen, in het kader van de geboortedag van Hannie Schaft. Bekend om haar sociaal geëngageerde tekeningen en mural art, maakte Victoria Lomasko de afgelopen weken een indrukwekkende muurschildering op de (openbare) begane grond van de Koepel.
Haar werk bevat veel symboliek en illustreert hoe we kunnen omgaan met nieuws, democratie, medemenselijkheid en dat roept op tot dialoog in je eigen gemeenschap. Samen met Eva Hilhorst (illustrator en hoofdredacteur Drawing the Times) gaf zij ook een Masterclass Graphic Journalism aan ervaren tekenaars in de Koepel.
Hun missie: het dagelijks nieuws verdiepen en verrijken vanuit het blikveld van ‘gewone’ mensen.
Hieronder nog enkele tekeningen van Victoria Lomasko
Na onthulling van Victoria's kunstwerk signeerde en tekende ze voor belangstellenden o.a. haar boek 'The Last Soviet Artist'
Ook Sophie Poldermans presenteerde haar boek 'Desnoods met Wapens' over Hannie Schaft en twee andere moedige vrouwen tijdens de 2e wereldoorlog. Hieronder Sophie.
Over de Koepel Haarlem
Sinds begin 2021 is de voormalige koepelgevangenis in gebruik voor hoger onderwijs, innovatieve bedrijven, film, horeca. In de Koepel is een cel ingericht in haar gedachtenis; omdat zij kort gevangen zat in het complex voordat zij naar Amsterdam werd gebracht en uiteindelijk in de duinen in Overveen werd vermoord door de nazi’s. In de Koepel is speciale aandacht voor kunst en cultuur, met evenementen en tentoonstellingen, muziek, dans en meer. Zo wordt de gevangenis een plek voor iedereen, een plek waar je vrijheid, inspiratie en licht kunt ervaren. In de Koepel worden kunstenaars uit binnen- en buitenland uitgenodigd om te reflecteren op het thema (on)vrijheid.
Over de Nationale Hannie Schaft Stichting
De Nationale Hannie Schaft Stichting is opgericht in de geest van Hannie Schaft, bedoeld om bewustwording te creëren en op te roepen tot verzet tegen diegenen die de vrijheid ondermijnen en uitsluiting nastreven. Op 30 november vindt de Nationale Hannie Schaft Herdenking plaats in de Grote of St.-Bavokerk in Haarlem.
Het programma werd mogelijk gemaakt door de Ruigrokstichting, de gemeente Haarlem, het V-fonds en de stichting Cultuurkoepel Haarlem.